Netbeheerder Enexis ontwikkelde in een jaar tijd succesvol categorieplannen en implementeerde een nieuwe werkwijze in de keten. Het doel van hierbij was om de werkwijze te verankeren in het DNA van de teams en een proces van continue verbetering te creëren.Hossain El Hachhouchi van Enexis, en Douwe Ribbink en Joris Krol van EPSA Netherlands doen verslag.
Het streven om de opwarming van de aarde te beperken, leidt tot een verregaande elektrificatie van de Europese samenlevingen de zoektocht naar nieuwe energiedragers. Ook bij Enexis, een van de grootste lokale netbeheerders en verantwoordelijk voor een energienet met ruim 3 miljoen aangesloten klanten, is deze ontwikkeling duidelijk te zien. Zo groeit het aantal op het Enexis-netwerk aangesloten windmolens en zonnepanelen in een snel tempo.
Schaarste componenten
Die groei heeft impact op de capaciteit van het elektriciteitsnet. Het Nederlandse elektriciteitsnet raakt langzaamaan vol, zowel voor het afnemen als het terugleveren van elektriciteit. Dit vraagt om slim gebruik het huidige net, maar ook om grote uitbreidingen. De benodigde investeringen in het elektriciteitsnetwerk zijn enorm: tot 2026 verdubbelt het werkpakket om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen. Dit leidt tot een toename in de vraag naar grondstoffen, halffabricaten en componenten om het elektriciteitsnetwerk uit te kunnen breiden. Hierdoor lopen de levertijden op voor bepaalde componenten, zoals distributietransformatoren
Joris Krol
Douwe Ribbink
"De energietransitie zit in een stroomvernelling"
Omgekeerde trend
Deze trend van schaarste wordt versterkt door de huidige volatiele wereldmarkt. Anderzijds laten gasnetwerken juist een omgekeerde trend zien. De vraag naar aardgas neemt vanwege de hoge prijzen momenteel verder af, waardoor ook de verwachte vraag naar componenten zoals gasleidingen daalt. Deze ontwikkeling wordt verder aangewakkerd door de gevolgen van de gaswinning in Groningen en door de oorlog in Oekraïne.
Andere ketenbenadering
Om adequaat te kunnen omgaan met de geschetste ontwikkelingen, is vanuit Enexis een andere ketenbenadering nodig om de beschikbaarheid van producten en de prijs-kwaliteitsverhouding te borgen. Categoriemanagement is een middel om structureel meer grip te krijgen op de lange termijn en adequaat in te kunnen spelen op actuele veranderingen. Daarnaast was voor Enexis de ontwikkeling van de inkoopfunctie een belangrijk doel. Categoriemanagement wordt gezien als een krachtig instrument om inkoop naar een meer strategisch niveau te tillen en hiermee de impact op de organisatiedoelstellingen te vergroten.
Enexis geloofde niet in een snelle oplossing voor de ontstane situatie en ging voor een duurzame benadering. Hierbij werd klein begonnen en er werd vooral geleerd door te doen. Hierbij werd gezocht naar een bewezen aanpak, maar wel een met veel ruimte voor het aanbrengen van de benodigde Enexis-accenten. Het project verliep vervolgens in drie fasen:
1. PILOTFASE
Het project is gestart met een pilotfase. In een periode van drie maanden zijn de eerste twee categorieplannen uitgewerkt voor kabels en netstations. Dit is gedaan door multidisciplinaire categorieteams bestaande uit inkoop, supply chain management en assetmanagement met begeleiding vanuit Inkoopadviesbureau EPSA Netherlands. Tijdens het uitwerken van de plannen was ruimte om te leren en te oefenen met de analysetools en de methodiek. Parallel aan het werken aan de plannen is de methodiek steeds verder vormgegeven door de categorieteams, zodat de aanpak past bij Enexis, de branche en de markten waarin zij zich begeven.
2. IMPLEMENTATIEFASE
De implementatiefase heeft in twee waves plaatsgevonden. De categorieteams zijn samen met het team van EPSA Netherlands aan de slag gegaan met de categoriemanagementaanpak. Alle negen teams zijn nu getraind in de methodiek en hebben een uitgewerkt categorieplan.
3. BORGING CATEGORIEMANAGEMENT
Tijdens het project is veel aandacht besteed aan het structureel borgen van het proces van categoriemanagement om te zorgen dat het geen eenmalige exercitie is geweest. Het doel van Enexis is om de werkwijze te verankeren in het DNA van de teams en een proces van continue verbetering te creëren. Om dit te faciliteren, is een category board opgericht met managers vanuit de betrokken afdelingen. De board bewaakt de kwaliteit en de voortgang van ieder team en helpt bij het realiseren van de categorieplannen. Zo wordt elk plan na oplevering beoordeeld op onder meer inhoud en haalbaarheid. Gedurende het jaar heeft elk team meerdere momenten om de voortgang te bespreken en waar nodig ondersteuning te zoeken.
Beter inzicht
Er is nu een duidelijke koers voor ieder categorieteam en een overkoepelend verbeterportfolio waar actief op wordt gestuurd. De belangrijkste ketendoestellingen voor Enexis zijn veiligheid, de security of supply vergroten en verkorting van de arbeidstijd van de uitvoeringsorganisatie. De nieuwe aanpak heeft inzicht geleverd om deze doelstellingen in te kunnen vullen. Concrete uitwerking daarvan zien we bijvoorbeeld in de verbeterde grip die er nu is op de single source-posities. De aanpak geeft ook beterinzicht in de impact van complexe technische producten op de Enexis-keten.
Positieve impuls
Het resultaat is dat er productstandaardisatietrajecten zijn gerealiseerd die niet alleen impact hebben op een verbeterde sturing van de supply chain, maar ook de engineeringtijd verkorten in de business. Ook zijn de categorieteams nu veel bewuster van de positie van Enexis ten opzichte van de leveranciersmarkt en is meer oog voor alle relevante marktontwikkelingen. Maar misschien wel het allerbelangrijkste is de enorm positieve impuls die het heeft gegeven aan de samenwerking tussen de verschillende afdelingen en met leveranciers.
